Wielki retusz

O tym, czego nie chcemy wiedzieć
Głębokie, rzetelne i wielopoziomowe studium nad postawą Polaków wobec Zagłady. Autor pokazuje na licznych i konkretnych tekstach kultury, jak społecznie i zwykle nieświadomie dokonujemy samowybielania.
Teoretycznie powinniśmy wiedzieć, a jednak nie wiemy, co się stało z Żydami podczas okupacji i jaki był w tym udział Polaków. Zgromadzono dane, przeanalizowano je, ale przy tym wytworzyła się dziwna umiejętność niedostrzegania tego, czego udało się nam o sobie dowiedzieć. Sedno problemu wciąż spowija milczenie.
Żukowski wykazuje, w oparciu o najgłośniejsze filmy i książki ostatnich siedemdziesięciu lat, jak powstają, pracują i przekształcają się mity służące retuszowaniu wizerunku Polaków. Sprawdza, jak i którędy do kanonu pamięci o relacjach polsko-żydowskich wlewają się stereotypy i jakie są tego konsekwencje. Tylko takie, odważne i bezkompromisowe naukowe działania dają szansę na przezwyciężenie emocji i oswojenie przeszłości. Odmowa konfrontacji z prawdą i utwierdzanie milczenia prowadzi donikąd – nierozpoznana agresja powraca, urazy stają się silniejsze. Ta książka to historia polskiej choroby, diagnoza i recepta w jednym.
Tomasz Żukowski – historyk literatury. Pracuje w Instytucie Badań Literackich PAN. Zajmuje się problemami dyskursu publicznego w Polsce; interesuje się funkcjami obrazów Żyda i ich rolą w definiowaniu polskiej tożsamości oraz narracjami o PRL-u i komunizmie po roku 1989. Współautor tomu Zagłada w „Medalionach” Zofii Nałkowskiej. Tekst i konteksty oraz książki Przemoc filosemicka? Nowe polskie narracje o Żydach po roku 2000.